Nước kiềm đang được nhiều người lựa chọn vì tin rằng đây là loại nước tốt cho cơ thể, thậm chí giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm. Sở hữu tính kiềm tương tự như rau xanh cùng với kích thước phân tử nhỏ hơn gấp 5 lần nước thông thường, nước ion kiềm đang dần trở thành xu hướng mà những người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe đang tìm kiếm. Vậy nước kiềm là gì? Uống nước ion kiềm thường xuyên có công dụng và ảnh hưởng gì tới sức khỏe con người hay không?
Nước kiềm là gì?
Nước có tính kiềm (hay nước kiềm) được xác định dựa trên độ pH của nước. Chỉ số pH đo nồng độ của các ion hydro trong dung dịch và đánh giá xem nó có tính axit hay tính kiềm.
Một dung dịch có tính axit nếu có nồng độ các ion hydro cao. Một dung dịch có tính kiềm (bazơ) khi có nồng độ ion hydro thấp. Theo đó, nếu độ pH > 7 thì dung dịch có tính kiềm. Chỉ số pH càng lớn hơn 7 thì tính kiềm càng mạnh. Ngược lại, độ pH < 7 thì dung dịch có tính axit. Nếu pH = 7 được xem là nước trung tính. Độ pH của nước tinh khiết được lọc qua công nghệ RO nằm ở phạm vi từ 6,5 – 7.
Có 2 loại nước kiềm thiên nhiên, nước kiềm và nước kiềm nhân tạo.
1. Nước kiềm thiên nhiên hay còn gọi là nước khoáng kiềm.
Nước khoáng kiềm thiên nhiên (nước kiềm tự nhiên) được tạo ra nhờ quá trình nước thẩm thấu qua các tầng địa chất, tích tụ các khoáng chất kiềm tự nhiên (Bicarbonate, Canxi, Natri, Kali,…), từ đó tạo nên tính kiềm cho nước.
Lượng khoáng chất càng nhiều thì tính kiềm của nước càng cao, quá trình này có thể kéo dài đến hàng trăm năm và hoàn toàn không có sự can thiệp của con người.
Tuy nhiên, nguồn nước này có khả năng cao là lẫn các tạp chất từ thiên nhiên, mức độ các khoáng chất không đảm bảo ở mức cho phép đối với cơ thể con người. Vì vậy, các sản phẩm nước khoáng kiềm thiên nhiên thường thấy trên thị trường là nước khoáng thiên nhiên có độ pH từ 7.5 đến 8.5 và đã được kiểm nghiệm tuân theo các quy định nghiêm ngặt của Bộ Y tế.
2. Nước kiềm nhân tạo được xử lý bằng một thiết bị tạo ion, làm tăng độ pH thông qua quá trình điện phân.
Quá trình tạo ra nước uống ion kiềm được mô tả một cách đơn giản như sau:
- Đầu tiên, nhà sản xuất sẽ sử dụng phương pháp lọc thẩm thấu ngược để loại bỏ các chất gây ung thư và các chất ô nhiễm có hại khác khỏi nước;
- Tiếp theo, hệ thống sẽ kiềm hóa nước. Nó hoàn thành việc này với một bộ lọc giúp tăng độ pH của nước thông qua quá trình ion hóa.
Tác dụng của nước kiềm
“Tính kiềm” trong nước kiềm đề cập đến mức độ pH của nó. Mức độ pH là một con số đo lường mức độ axit hoặc kiềm của một chất trên thang điểm từ 0 đến 14. Nước kiềm cũng phải chứa các khoáng chất kiềm và khả năng khử oxy hóa âm (ORP). ORP là khả năng của nước hoạt động như một chất pro- hoặc chất chống oxy hóa. Giá trị ORP càng âm thì giá trị này càng chống oxy hóa.
Nước kiềm có tốt không?
Nước kiềm có độ pH cao hơn nước uống thông thường. Bởi vì điều này, một số người ủng hộ nước kiềm tin rằng nó có thể trung hòa axit trong cơ thể bạn. Nước uống thông thường thường có độ pH trung tính là 7. Nước kiềm thường có độ pH là 8 hoặc 9. Tuy nhiên, chỉ riêng độ pH là không đủ để truyền độ kiềm đáng kể cho nước.
1. Lợi ích
Theo quảng cáo của các nhà sản xuất máy lọc nước, nước kiềm giúp làm chậm quá trình lão hóa, bảo vệ đường ruột, tăng sức đề kháng, ổn định huyết áp và giảm cân. Một số nhãn hàng còn tuyên bố nước kiềm giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, hydrat hóa tốt hơn, có đặc tính giải độc và phòng chống ung thư. Những thông tin quảng cáo này khiến nhiều người dùng tin rằng uống nước ion kiềm giúp bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, chưa thực sự có các nghiên cứu chuyên sâu và phổ quát về công dụng của loại nước này.
Theo các chuyên gia, nước ion kiềm đóng chai có tác động tích cực đến cơ thể nhưng không phải là thuốc. Do đó, loại nước này không thể chữa bệnh mà chỉ giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị một số tình trạng sức khỏe nhất định:
- Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm – Nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh Dưỡng Quốc gia, nước ion kiềm được tạo ra dựa trên quan điểm mỗi người cần uống nước kiềm tốt cho sức khỏe để duy trì độ pH máu là 7.4. Loại nước này còn chứa một thành phần quan trọng là chất điện giải, tốt cho cơ thể. Tác dụng của nước điện giải ion kiềm thường phụ thuộc vào từng mức độ kiềm cụ thể.
- Ngoài ra, theo kết quả nghiên cứu của Hiệp hội ion kiềm Nhật Bản, việc duy trì uống nước ion kiềm hằng ngày với độ pH 9.5 và ion Mg2+ có thể cải thiện các triệu chứng như tiêu chảy mạn tính, táo bón, dư thừa axit dạ dày,…
- Ion khoáng chất Ca2+, Mg2+, K+… sẽ giúp hệ cơ xương khớp khỏe mạnh hơn, ổn định huyết áp, ngăn chặn sự hình thành các mảng bám động mạch. Giữ cho tim hoạt động ổn định.
- Theo Viện trưởng Viện Nước Nhật Bản – tiến sĩ Hayashi Hidemitsu, nước uống kiềm có khả năng hỗ trợ cải thiện bệnh phổi, gout, đái tháo đường, tăng huyết áp và nhiều bệnh lý khác do quá trình lão hóa và oxy hóa trong cơ thể gây ra. Nghiên cứu của các giáo sư trường đại học Kyushu – Nhật Bản cho kết quả hydro trong nước kiềm hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể.
- Bên cạnh đó, nước ion kiềm còn có một số tác dụng khác như giải rượu, giúp cơ thể tỉnh táo hơn.
- Nước có tính kiềm mạnh còn được dùng để rửa và làm sạch hoa quả, rau củ.
2. Rủi ro
Hiện vẫn thiếu các nghiên cứu để khẳng định về lợi ích của nước kiềm hay việc sử dụng nước kiềm như một liệu pháp giúp điều trị các vấn đề sức khỏe. Các nghiên cứu mới chỉ thực hiện trên khoảng 100 người hoặc thí nghiệm trên chuột, chưa thể khẳng định về ứng dụng mang tính phổ quát.
Bên cạnh đó, chất lượng của máy lọc tạo nước kiềm phụ thuộc nhiều vào chất lượng của nguồn nước cấp. Nếu sử dụng nước máy cho máy tạo kiềm, nó không thể lọc được các chất gây ô nhiễm như chì, thủy ngân, thuốc trừ sâu,… Như vậy, nước kiềm chỉ có tiêu chuẩn duy nhất về tính kiềm, vẫn có thể chứa các chất gây hại cho cơ thể.
Uống nước kiềm còn tồn tại rủi ro về việc phá vỡ mức độ pH bình thường của cơ thể, có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe. Ở một số trường hợp xấu, chế độ ăn uống kiềm có thể gây chứng nhiễm kiềm chuyển hóa – độ pH trong máu tăng lên trên mức bình thường, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, co giật cơ, run tay, ngứa ran ở mặt, bàn tay hoặc bàn chân.
Nhiễm kiềm cũng có thể gây giảm canxi tự do trong cơ thể, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất của hạ canxi máu không phải do uống nước có tính kiềm, mà là do tuyến cận giáp hoạt động kém.
Mặc dù có một vài lợi ích nhưng nước kiềm vẫn chưa được chứng minh là hoàn toàn có lợi cho sức khỏe và chưa có khuyến nghị chính thức về việc sử dụng nó hằng ngày.
Nên sử dụng nước kiềm tự nhiên hay nhân tạo?
Các nguồn nước trong tự nhiên (nước ngầm, sông, suối,…) đều có chứa khoáng chất kiềm và các thành phần hữu cơ do quá trình tiếp xúc với không khí, đất đá,…
Tuy nhiên, không phải nguồn nước nào cũng có hàm lượng lớn khoáng chất kiềm để đem đến độ kiềm cho nước. Ngoài ra, một số nguồn nước kiềm trong tự nhiên lại không uống được, như nước biển (pH 7.5-8.4), hay nước bị ô nhiễm. Vì thế, tìm được nguồn nước kiềm tự nhiên & thanh khiết, tốt cho sức khỏe là cả một kỳ công.
Nước kiềm nhân tạo mà nhiều người uống là nước kiềm đã qua một quá trình hóa học gọi là điện phân. Kỹ thuật này sử dụng một sản phẩm gọi là chất ion hóa để nâng cao độ pH của nước thông thường. Các nhà sản xuất ion nói rằng điện được sử dụng để phân tách các phân tử trong nước có tính axit hơn hoặc kiềm hơn, nước có tính axit sau đó được thoát ra ngoài.
Uống nước kiềm tự nhiên thường được coi là an toàn hơn nhân tạo, vì nó chứa các khoáng chất tự nhiên. Nên thận trọng với nước kiềm nhân tạo vì nó có thể chứa ít khoáng chất tốt hơn so với độ pH cao mà bạn nghĩ và có thể chứa chất gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, việc uống quá nhiều nước kiềm có thể khiến bạn thiếu khoáng chất.
Uống nước ion kiềm đúng cách
Nhiều người thường có xu hướng uống nước ion kiềm mà không biết tác dụng tương ứng của các mức kiềm. Điều này có thể dẫn tới nhiều khó chịu hay thậm chí là những tổn hại về sức khỏe.
Nếu mới uống nước ion kiềm, hãy nên sử dụng nước có độ pH từ 8 – 9. Theo thời gian, khi cơ thể đã dần thích nghi, hãy thử nâng nước có độ pH từ 8.5 – 9.5. Sau cùng, nếu việc uống nước ion kiềm đã trở thành thói quen của bạn, hãy dùng nước với độ pH từ 9 – 10.
Bạn nên nhớ, không uống nước kiềm tính khi đang ăn. Lúc này, axit dạ dày tiết ra nhiều và sự có mặt của nước kiềm sẽ giảm hiệu quả tiêu hóa, gây đầy bụng, khó tiêu.
Với nước ion kiềm mạnh, có độ pH từ 9.5 – 10.5, chỉ nên dùng để làm sạch rau củ, các loại hoa quả. Với mức kiềm này, uống vào có thể gây viêm loét dạ dày và nhiều vấn đề khác ở hệ tiêu hóa.
Bạn không nên uống thuốc với nước kiềm trừ khi có chỉ định của bác sĩ. Nước kiềm có thể khiến thuốc được hấp thụ quá nhanh, tạo thành các phản ứng khác nhau, nguy hiểm nó sẽ khiến cơ thể bị ngộ độc hoặc sốc phản vệ.
Đơn giản là ngày nay có quá nhiều loại thuốc và không dễ để liệt kê loại nào an toàn với nước kiềm và loại nào không.
Tốt nhất bạn nên hỏi bác sĩ xem có an toàn khi dùng bất kỳ loại thuốc nào với nước kiềm hay không, và nếu nghi ngờ, hãy uống thuốc với nước tinh khiết hoặc nước lọc có độ pH trung bình bằng 7 là an toàn nhất.
Nước ion kiềm là nước đã được xử lý để loại bỏ hoàn toàn các tạp chất, vi khuẩn và có độ pH tốt cho sức khỏe nên bạn có thể uống trực tiếp mà không cần đun sôi.
Việc đun sôi nước kiềm sẽ không có tác dụng và làm lãng phí điện năng cũng như thời gian của bạn. Hơn nữa, khi đun sôi, nước kiềm dễ mất đi một số tính chất có lợi cho sức khỏe như bay hơi hydro hay kết tủa khoáng chất.
Điều này làm cho lợi ích chống oxy hóa và bổ sung khoáng cho cơ thể từ nước kiềm bị ảnh hưởng đáng kể.
Phản ứng của cơ thể khi uống nước kiềm vào từng mốc thời gian
Cơ thể của bạn sẽ sẵn sàng cho tất cả hoạt động trong ngày nếu bạn bắt đầu buổi sáng bằng một cốc nước kiềm. Để một chai nước uống ion kiềm bên cạnh giường để bạn có thể uống ngay vào buổi sáng.
Ngoài ra, các chuyên gia khuyên bạn nên bù nước bằng nước kiềm để làm chậm quá trình mất nước sau khi tập luyện nặng. Trước, trong và sau khi tập thể dục là thời điểm tốt nhất để uống nước ion kiềm.
Để phòng ngừa các tác dụng phụ, tốt hơn là bạn nên tiêu thụ nước kiềm một lượng vừa phải khoảng 30-60 phút trước khi ăn để hỗ trợ tiêu hóa và chỉ nên uống một lượng nhỏ trong khi dùng bữa.
Ngoài ra, nhờ các đặc tính mà nước kiềm sở hữu nên nó có thể giúp thư giãn, giảm mệt mỏi và cải thiện giấc ngủ. Vì vậy uống một ly trước khi đi ngủ 1 tiếng có thể giúp bạn có giấc ngủ sâu hơn.
Ai không nên uống nước ion kiềm?
Dù nước uống ion kiềm có rất nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên có một số trường hợp mà bác sĩ chỉ định không nên dùng nước kiềm, bao gồm:
- Người bị suy thận và mắc các vấn đề về chức năng thận.
- Người cao tuổi (trên 80 tuổi)
- Trẻ em dưới 4 tuổi không nên dùng nước kiềm có độ pH>7. Thay vào đó nên uống nước có độ pH = 7.
- Người thiếu axit dạ dày.
Tự làm nước kiềm ở nhà
- Nước kiềm có thể được mua ở nhiều cửa hàng tạp hóa hoặc thực phẩm tốt cho sức khỏe.
- Máy ion nước cũng được bán ở nhiều chuỗi cửa hàng lớn.
- Bạn cũng có thể tự làm ở nhà. Mặc dù chanh và nước chanh có tính axit, nhưng chúng chứa các khoáng chất có thể tạo ra các sản phẩm phụ có tính kiềm sau khi được tiêu hóa và chuyển hóa. Thêm một vắt chanh hoặc chanh vào cốc nước có thể làm cho nước của bạn có tính kiềm hơn do cơ thể bạn tiêu hóa nó.
- Ngoài ra, thêm thuốc giảm pH hoặc muối nở là một cách khác để làm cho nước có tính kiềm hơn.
- Bên cạnh đó, bạn cũng có thể pha 2gr bột vỏ hàu Umikai với 1 lít nước, bạn sẽ có ngay nước kiềm tại nhà mà không cần lắp đặt máy móc phức tạp hay phải đi mua nước kiềm đóng chai.
Nếu nước được lọc đúng cách để loại bỏ chất gây ô nhiễm, được ion hóa và tái khoáng hóa hoặc được mua từ nguồn chất lượng, thì không có bằng chứng nào cho thấy giới hạn về lượng nước kiềm có thể được tiêu thụ hàng ngày.
Lời kết
Trên đây là những thông tin về nước kiềm, nước có tính kiềm và tác dụng của loại nước này với sức khỏe. Hiểu và nắm được những thông tin này sẽ giúp chúng ta trong việc dùng nước kiềm được đúng cách, mang lại nhiều hiệu quả hơn.
Ngày nay, xu hướng sử dụng nước uống ion kiềm không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới đang ngày càng phổ biến bởi các lợi ích mà loại nước này mang lại cho cơ thể. Bạn có thể thay thế nước lọc bằng nước ion để sử dụng hằng ngày, sau một thời gian sẽ cảm nhận sự khác biệt.
So với nước lọc thông thường, nước ion kiềm được tạo thành phức tạp hơn và có nhiều giá trị hơn. Tất cả là do những đặc tính từ quá trình điện phân nước với dòng điện 1 chiều. Vì thế, hãy tập thói quen sử dụng thường xuyên và đúng cách loại nước này nhé!
