Công dụng và cách dùng dầu phộng tốt cho sức khỏe

Dầu phộng là gì ?

Dầu phộng hay còn gọi là dầu lạc, được chiết xuất từ những hạt lạc (hạt đậu phộng). Dầu đậu phộng có hương vị rất thơm, ngọt và mạnh tương tự như dầu mè. Nó thường được sử dụng trong chế biến nhiều món ăn ở Đông Nam Á, Nam Á và Trung Quốc.

Dầu phộng có điểm khói cao 225~232 ℃ nên phù hợp sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, đặc biệt là chiên nấu.

Dầu đậu phộng cung cấp nhiều loại axit béo như omega-9, axit linoleic, omega-6, axit palmitic, ngoài ra còn là nguồn vitamin E dồi dào cho cơ thể.  Nhờ đó, dầu phộng có khả năng giúp cơ thể chống lại các gốc tự do, tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, một số bệnh ung thư, đục thủy tinh thể, cải thiện việc kiểm soát đường máu, v.v.. Tuy nhiên, dầu phộng chứa nhiều omega-6 gây ra nguy cơ về các bệnh viêm nhiễm nên bạn cần lưu ý, không nên quá lạm dụng dầu phộng.

Dầu đậu phộng ngày càng được nhiều người biết đến và sử dụng phổ biến trong bữa ăn hàng ngày. Dầu đậu phộng trên thị trường hiện nay rất đa dạng gồm nhiều loại như dầu ép lạnh thủ công, dầu tinh chế…

Các loại dầu phộng

Dựa trên thành phần cũng như quá trình sản xuất, dầu phộng được chia làm 4 loại gồm:

• Dầu đậu phộng tinh luyện: Đã trải qua quá trình tinh chế kỹ càng để loại bỏ tạp chất, giúp dầu trong hơn, sáng hơn, khử mùi hăng, v.v.;

• Dầu đậu phộng ép lạnh: Được ép trong nhiệt độ thấp giúp giữ được nhiều dưỡng chất và hương vị tự nhiên nhất;

• Dầu đậu phộng rang: hạt lạc được rang chín sau đó mới được ép dầu, không qua quá trình tinh chế nên cho mùi hương rất đặc trưng;
• Dầu hỗn hợp: Pha trộn nhiều loại dầu khác nhau như dầu đậu nành, dầu sacha inchi, v.v..

Mỗi loại dầu phộng khác nhau của những nhà sản xuất khác nhau sẽ có cách chế biến, thành phần cũng như hương vị khác nhau. Do đó, để chọn được loại dầu phù hợp với nhu cầu của mình, bạn hãy đọc kỹ các thông tin từ nhà sản xuất trước khi chọn mua. 

Thành phần và hàm lượng dinh dưỡng của dầu đậu phộng?

Trong dầu phộng có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe con người như: 17% chất béo bão hòa (SFA), 32% chất béo không bão hòa đa (PUFA) (omega 6) và 46% chất béo không bão hòa đơn (MUFA) (omega 3 và omega 9). Ngoài ra dầu lạc chứa nhiều vitamin E (Alpha Tocopherol), vitamin K và nhiều loại vitamin, khoáng chất khác.

Công dụng của dầu đậu phộng?

• Tăng cường sức khỏe tim mạch

Theo hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, nguồn chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đôi trong dầu phộng giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch đến 30% so với những người không sử dụng.

• Chống ung thư

Polyphenol là chất chống oxy hóa có trong dầu đậu phộng giúp chống gốc tự do có hại, ngừa ung thư hiệu quả. Theo một nghiên cứu do Awad AB et al tiến hành cho thấy cho thấy dầu đậu phộng có chứa phytosterol và đặc biệt là beta-sitosterol có tác dụng phòng chống một số loại ung thư như: Ung thư ruột kết, tuyến tiền liệt và ung thư vú.

• Kiểm soát cholesterol

Cholesterol là chất béo có hại làm tăng nguy cơ tim mạch và béo phì. Trong dầu phộng hoàn toàn không chứa cholesterol mà trái lại nó còn giúp hỗ trợ giảm mức cholesterol có hại trong cơ thể.

• Điều chỉnh đường huyết

Một nghiên cứu cho thấy, lượng chất béo không bão hòa có trong dầu phộng làm tăng độ nhạy insulin ở bệnh nhân tiểu đường từ đó giúp điều chỉnh tốt lượng đường trong máu.

• Làm chậm lão hóa và mọc tóc

Theo khuyến cáo của Viện Y tế Quốc gia (NIH), mỗi ngày, một người cần tiêu thụ 15mg vitamin E và phụ nữ có thai là 19mg sẽ giúp làm chậm quá trình lão hóa. Mà trong dầu phộng lại rất giàu vitamin E, vì thế đây là nguồn thực phẩm giúp làm chậm lão hóa hiệu quả.

Trong dầu đậu phộng có chứa vitamin nhóm B, vitamin E, kẽm, protein và acid béo thiết yếu (chủ yếu là omega-6), đây là những dưỡng chất cần thiết giúp cho da đầu khỏe mạnh, sợi tóc chắc chắn, bóng đẹp và giúp cho sự phát triển của nang tóc diễn ra bình thường. Vì vậy ăn dầu đậu phộng sẽ giúp cung cấp dưỡng chất hỗ trợ việc mọc tóc

Cách dùng dầu đậu phộng tốt cho sức khỏe

• Dùng chiên rán

Nhiệt độ sôi của dầu phộng khá cao, khoảng 232 độ C nên rất phù hợp để sử dụng trong những món chiên ngập dầu hoặc chiên rán ít dầu. Mặt khác, dầu phộng ít được hấp thụ khi ăn hơn giúp bạn tránh nguy cơ tiêu thụ quá nhiều chất béo.

• Dùng tẩm ướp gia vị

Sau khi tẩm ướp gia vị vào thực phẩm, trộn đều rồi mới cho dầu phộng vào, làm ngược lại sẽ khiến gia vị khó thấm vào thực phẩm.

• Dùng để nướng

Bạn hãy quét một lớp mỏng dầu phộng bên ngoài món nướng sẽ làm cho món ăn có màu vàng đẹp mắt mà lại không bị khô.

• Xào rau

Cho một ít dầu phộng vào chảo, đun nóng và phi thơm cùng với hành lá sau đó dùng xào các loại rau củ rất hấp dẫn mà lại làm rau có màu xanh mướt, giòn ngọt.

• Trộn gỏi

Bạn có thể dùng dầu phộng để trộn gỏi, làm salad rau củ đều rất ngon. Đặc biệt là có thể dùng cho cả những ai đang ăn chay.

• Nấu các loại thịt, cá

Sử dụng dầu phộng để nấu các món ăn giảm mùi hôi, tanh, giúp món ăn vừa bóng mà vừa giảm được mùi hôi tanh.

• Khuấy bột hoặc nấu cháo cho bé

Dầu đậu phộng cũng rất tốt cho trẻ em, cho một ít dầu vào nấu cháo hay khuấy bột ăn dặm cho trẻ đều rất ngon. Hãy dùng một ít dầu để bé ăn thử vì dạ dày bé lúc này còn yếu, chưa thể hấp thụ nhiều dinh dưỡng cùng lúc.

Những lưu ý khi dùng

• Không sử dụng dầu phộng để chiên lại quá nhiều lần sẽ làm vitamin A, E trong dầu bị giảm làm giảm chất dinh dưỡng. Hơn nữa, việc chiên đi chiên lại nhiều lần ở nhiệt độ cao làm sinh ra những chất có hại cho sức khỏe.

Dầu phộng thường đậm đặc hơn các loại dầu công nghiệp thông thường nên bạn lưu ý sử dụng một lượng vừa đủ, ít hơn dầu công nghiệp bình thường.

Khi chế biến các món cần phải cho dầu vào thì hãy cho dầu vào sau khi cho gia vị để đảm bảo độ hòa tan của gia vị.

Nếu không thích mùi dầu phộng, bạn có thể khử mùi bằng cách cho dầu phộng vào chảo và đun nhỏ lửa, sau đó cho một vài giọt nước, sau đó cho hành hoặc tỏi vào phi thơm sẽ không còn mùi nữa.

• Dầu phộng dễ bị oxy hóa, khi mua hãy chọn dung tích vừa đủ.

Dung tích cũng là một yếu tố bạn cần lưu ý khi chọn mua dầu phộng. Cũng tương tự như những loại dầu thực vật khác, dầu đậu phộng có thể dễ bị oxy khi tiếp xúc nhiều với không khí và ánh sáng. Do đó, dựa trên nhu cầu sử dụng hằng ngày, bạn hãy cân nhắc để chọn chai dầu có dung tích phù hợp. Nếu cần dùng ít, bạn có thể chọn mua chai nhỏ 250ml, 500ml. Nếu cần dùng nhiều, bạn có thể mua chai/can lớn để tiện lợi duy trì sử dụng, đồng thời giúp bạn tiết kiệm hơn so với việc mua nhiều chai nhỏ.

Một số loại dầu còn có loại chai nhỏ dùng thử dung tích chỉ từ 100ml – 120ml dễ mua, dễ dùng. Nếu mới bắt đầu sử dụng dầu phộng hoặc muốn kiểm tra chất lượng dầu trước khi mua lượng lớn, bạn hãy mua chai nhỏ này.

Bảo quản dầu phộng nơi khô ráo, thoáng mát tránh ánh nắng trực tiếp và đậy nắp sau khi sử dụng.

• Mỗi ngày không nên sử dụng quá 2.5ml dầu phộng, không quá 4 ngày/tuần và không quá 2 bữa/ngày.

Mặc dù dầu đậu phộng có nhiều chất dinh dưỡng cần thiết nhưng về bản chất nó vẫn là chất béo vì thế chúng ta không nên quá lạm dụng, một người bình thường cần khoảng 65g chất béo trong 1 ngày. Do đó, chúng ta không nên dùng dầu đậu phộng cũng như các loại chất béo khác vượt quá ngưỡng bình thường để tránh tăng cân.

Hơn nữa trong dầu đậu phộng chủ yếu là omega-6 vì vậy không nên dùng toàn bộ lượng chất béo trong 1 ngày có nguồn gốc hoàn toàn từ dầu đậu phộng mà cần kết hợp nhiều loại chất béo có lợi khác.

• Sử dụng dầu phộng có thể sử dụng cho những người béo phì, tim mạch, tiểu đường hoặc viêm xương khớp.

• Những người dị ứng với các thành phần có trong dầu phộng thì không nên dùng.

Người bị dị ứng khi ăn đậu phộng là do dị ứng với protein trong đậu phộng chứ không phải dị ứng với dầu trong đậu phộng. Do đó đối tượng này sẽ không bị dị ứng khi dùng dầu đậu phộng đã được tinh luyện và loại bỏ hoàn toàn protein ra khỏi thành phần của nó.

Nếu sử dụng dầu đậu phộng chưa được tinh luyện (thường sẽ được gắn nhãn ép lạnh, thủ công v.v.) thì sẽ xảy ra phản ứng dị ứng như khi ăn đậu phộng.