Với những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe, giá đỗ đã trở thành một món ăn ngon bổ dưỡng góp mặt trong các bữa ăn của gia đình. Tuy nhiên, đậu giá cũng nằm trong danh mục những thực phẩm dễ bị người bán hàng ‘tắm chất kích thích’ nhiều nhất, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêu dùng.  Vì vậy, ăn giá không đúng cách cũng đem lại rất nhiều tác hại.

Giá đỗ

Giá đỗ (hay còn gọi là giá, đậu giá, củ giá hoặc quả giá) là hạt đậu xanh nảy mầm, dài chừng 3 đến 7 cm. Giá thường được ủ cho nảy mầm từ hạt đậu xanh, một số loại giá khác từ mầm đậu tương hoặc đậu Hà Lan được đánh giá là bổ hơn.

Thành phần dinh dưỡng của giá đỗ

Giá có nhiều loại được làm từ đậu xanh, đậu tương hoặc đậu đen. Loại hay gặp, phổ biến nhất là giá được làm từ đậu xanh.

Giá rất giàu chất dinh dưỡng, ngay cả khi so với chính bản thân khi còn là những hạt đậu. Giá rất giàu vitamin đặc biệt là vitamin C.

Bên cạnh đó, giá còn chứa nhiều khoáng chất amino acid, protein và chất có nguồn gốc thực vật (phytochemicals) rất bổ dưỡng cho con người.

Tính về thành phần dinh dưỡng, cứ 100gr giá đỗ lại chứa 5,5g protid, 5,3 glucid, 38g Ca, 91mg P, 1,4mg Fe, 0,2mg vitamin B1, 0,13mg vitamin B2, 0,75mg vitamin PP, 0,09mg vitamin B6, 10mg vitamin C.

Riêng vitamin E trong giá lên tới 15 – 25mg, lượng calo là 44 calo.

So sánh chất dinh dưỡng của giá với những thành phần dinh dưỡng khi còn là đậu, các nhà nghiên cứu thấy rằng chất lượng dinh dưỡng của giá đỗ tăng lên vượt trội.

Trong đó Vitamin B2 tăng 2-4 lần, caroten tăng 2 lần, vitamin C tăng 40 lần, vitamin B12 tăng 10 lần, nhóm B tăng 30 lần.

Lợi ích của giá đỗ

Nhờ vào những chất dinh dưỡng vượt trội sản sinh trong quá trình nảy mầm, giá có những công dụng đặc biệt sau đây:

Lợi ích của giá đỗ

– Giàu dinh dưỡng

Giống như các loại rau mầm khác, giá đỗ chứa hàm lượng dồi dào các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể như protein, magie, phốt pho, mangan, folate, vitamin K và vitamin C. Ngoài ra, loại thực phẩm này cũng cung cấp các hợp chất oxy hóa và nhiều loại axit amin thiết yếu, giúp tăng cường sức khỏe con người.

Theo nhiều kết quả nghiên cứu, protein có trong giá và các loại rau mầm nói chung thường dễ tiêu hóa hơn so với các loại protein khác. Lý do là trong quá trình nảy mầm, lượng chất kháng dinh dưỡng bị giảm đi nên cơ thể có thể hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong giá đỗ.

– Tăng cường khả năng miễn dịch 

Giá đỗ chứa nhiều vitamin C, hoạt động như một chất kích thích mạnh mẽ các tế bào bạch cầu để chống lại bệnh tật và nhiễm trùng, từ đó tăng cường hệ thống miễn dịch.

– Giá đỗ tốt cho sức khỏe tim mạch

Vitamin K có trong giá được nghiên cứu là giúp ngăn ngừa sự tích tụ của canxi trong mạch máu – nguyên nhân phổ biến gây nên bệnh tim mạch hiện nay.

Bên cạnh đó, giá mang đến nhiều lợi ích cho hệ tim mạch bởi chúng làm tăng nồng độ cholesterol tốt (HDL cholesterol) và giảm mức cholesterol xấu (LDL cholesterol).

Trong giá đỗ còn có phytoestrogen – một loại hormone có tác dụng tương tự như estrogen, hỗ trợ quá trình lưu thông máu ở động mạch, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Ngoài ra, loại thực phẩm này chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học, đặc biệt là sulforaphane làm tăng tổng khả năng chống oxy hóa của huyết tương và giảm quá trình peroxy hóa lipid, triglycerid huyết thanh, chỉ số stress oxy hóa, insulin huyết thanh, kháng insulin và cholesterol LDL bị oxy hóa ở bệnh nhân đái tháo đường loại 2.

– Giá đỗ hỗ trợ điều trị thiếu máu

Hàm lượng sắt rất cao trong giá đóng vao trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein, hemoglobin cho hồng cầu. Ngoài ra, vitamin C trong rau giá đỗ giúp tăng cường hấp thu sắt từ ruột, từ đó giúp ngăn ngừa hoặc điều trị thiếu máu.

– Kiểm soát lượng đường trong máu

Giá đỗ có khả năng điều chỉnh hoạt động của enzyme amylase – một loại enzyme được cơ thể sử dụng để vận chuyển lượng đường trong máu. Bổ sung giá đỗ vào chế độ ăn uống hàng ngày giúp bạn kiểm soát tốt mức đường huyết trong cơ thể, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường loại 2.

– Giúp xương chắc khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương

Sự kết hợp của mangan với canxi, vitamin D, magie, kẽm, đồng có trong giá đỗ sẽ giúp cải thiện khung xương ở phụ nữ, từ đó làm giảm nguy cơ loãng xương.

– Ngăn ngừa ung thư

Giá đỗ cung cấp hàm lượng lớn các hợp chất có khả năng chống ung thư như glucosinolate được chuyển hóa thành isothiocyanates khi cắt nhỏ hoặc nhai. Các isothiocyanates này hoạt động như các chất chống ung thư và chống viêm.

– Tốt cho tiêu hóa:

Giá đỗ chứa hàm lượng lớn các enzyme sống giúp đẩy nhanh quá trình trao đổi chất, đồng thời cải thiện các phản ứng hóa học trong cơ thể. Các enzyme có trong loại thực phẩm này hỗ trợ quá trình phân hủy thức ăn, từ đó tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng thông qua đường tiêu hóa. Ngoài ra, giá đỗ chứa nhiều chất xơ không hòa tan giúp giảm nguy cơ táo bón.

– Giải độc

Giá có một công dụng kỳ diệu là giải được nhiều loại chất độc có trong cơ thể trong quá trình ăn uống, sinh hoạt con người vô tình nạp phải, kể cả thạch tín. Khả năng này là nhờ những hoạt chất khử gốc tự do có trong giá đỗ.

– Giá đỗ tốt giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi

Lượng vitamin C có trong giá đỗ rất lớn, vì thế đặc biệt hiệu quả trong việc chống lại các triệu chứng căng thẳng, mệt mỏi, lo âu.

– Hỗ trợ giảm cân

Giá đỗ có tác dụng giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ dồi dào. Tiêu thụ chất xơ giúp ngăn chặn quá trình giải phóng ghrelin – một loại hormone gây cảm giác đói, giúp bạn cảm thấy no lâu và giảm sự thèm ăn.

– Hỗ trợ làm đẹp da, ngăn ngừa lão hóa

Mật độ tế bào tăng trưởng và các nguyên tố vi lượng có trong giá đỗ, đặc biệt là kẽm, omega 3, các chất chống oxy hóa chính là những tố chất cần thiết cho phụ nữ. Làm đẹp, sáng da, ngăn ngừa lão hóa, hạn chế nhăn và thâm.

– Theo Đông Y

Theo Đông y, giá đỗ có tính năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ khát, hạ hỏa, thông tiểu, tiêu thực, sinh tân dịch nên dùng để giải khát rất tốt. Đông y thường dùng để trị bệnh đầy bụng, phân sống, khan tiếng, giải độc kim loại, giải rượu…

Vì chứa nhiều vitamin E nên giá có khả năng giúp phụ nữ thụ thai, hỗ trợ chữa bệnh hiếm muộn, chữa yếu sinh lý.

Các món ăn ngon từ giá đỗ

• Giá đỗ là thành phần quan trọng trong các món ăn như bánh xèo, bún bò Nam Bộ, hủ tiếu…
• Giá đỗ có thể được ăn sống, như một trong các loại rau sống, rất thường thấy khi kết hợp với các loại rau thơm khác trong đĩa rau sống ăn kèm bún chả.
• Giá cũng thường được cho vào món chiên, xào với thịt, nấu với một số loại canh chua, chần sơ ăn như rau.
• Giá được xử lý làm món ngâm chua thường đi chung với dưa chua làm thành món dưa giá, hoặc kết hợp với dưa chuột thái mỏng làm dưa muối xổi, ăn với thịt kho Tàu hoặc những đồ ăn nhiều mỡ.
• Giá là một thành phần không thể thiếu trong các thứ rau bổ sung cho món phở ở miền Nam Việt Nam và phở miền Bắc. Giá có thể dùng sống hay chần cho vừa chín tới ăn với phở.

Tác hại khi dùng giá đỗ sai cách, giá đỗ bẩn

– Lựa chọn giá đỗ “bẩn”:

Nếu giá chỉ ngâm, ủ theo cách truyền thống với nước sạch thì rất sạch sẽ và bổ dưỡng.

Tại Việt Nam hiện nay, nhiều nhà sản xuất giá sử dụng hóa chất của Trung Quốc từ đầu đến cuối khâu sản xuất để thu hẹp thời gian sản xuất cho ra những cọng giá ăn không rễ, mập mạp, trắng đẹp bắt mắt, tăng trưởng nhanh…

Hóa chất dùng để ngâm giá và pha nước tưới giá cũng là của Trung Quốc, một loại bột màu trắng. Những sản phẩm này được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường

Nhiều người bán hàng tham lợi đã dùng những loại hóa chất như thuốc kích thích, ure… để ủ giá nhằm làm cho giá mập mạp, bắt mắt.

Những loại hóa chất này có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người, trong đó nghiêm trọng nhất là chúng có thể gây nên chứng bệnh nguy hiểm như ung thư.

Để loại bỏ giá đỗ bẩn ra khỏi bữa ăn, bà nội trợ cần chú ý không chọn loại giá quá mập, trắng ngần, không có rễ. Hãy chọn loại giá thân gầy, dài màu không quá trắng và nhất là phải có rễ dài, đó chính là giá đỗ không bị ủ hóa chất.

– Xào giá đỗ với gan lợn:

Giá đỗ xào gan lợn là món ăn quen thuộc đến nỗi người ta không nhớ rằng sự kết hợp của 2 loại thực phẩm này là một sai lầm.

Nguyên nhân là bởi trong giá có rất nhiều vitamin C, còn trong gan lợn lại có chứa lượng đồng lên tới 2,5mg/100g giá. Nếu kết hợp 2 thực phẩm này, các thành phần trên sẽ khiến vitamin C vị oxy hóa mất hết tác dụng.

– Ăn giá đỗ khi đói:

Vì giá tính hàn nên cần phải kiêng không ăn khi cơ thể bị đói sẽ gây đau bụng, không tốt cho dạ dày. Tình trạng này kéo dài có thể gây nên bệnh viêm dạ dày mãn tính.

– Ăn giá đỗ khi đang uống thuốc:

Giá có tính giải các chất độc nhưng nó cũng giải luôn tác dụng của thuốc, vì thế nếu bạn đang uống thuốc điều trị một căn bệnh nào đó không nên ăn giá gần với khi uống thuốc.

– Những người không nên ăn giá đỗ:

Giá tính hàn, gây lạnh nên những người thể hàn, chân tay lạnh thiếu lực, đi ngoài phân lỏng không nên ăn.

Nếu cố tình ăn giá với số lượng nhiều sẽ khiến khí huyết ngừng trệ khiến người mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, tỳ vị yếu dẫn đến bệnh bề đường tiêu hóa.

Cách nhận biết giá đỗ sạch và giá đỗ ngâm hóa chất

Giá là một loại thực phẩm bổ dưỡng, giá rẻ nên rất được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, để làm cây giá được to mập, đẹp mắt, đặc biệt là nhanh mọc và phục vụ lượng giá nhiều, liên tục cho khách hàng. Hiện nay không ít người bán hàng đã sử dụng đến những hóa chất độc hại để làm giá.

Việc thường xuyên sử dụng những loại giá này, không những không mang lại lợi ích sức khỏe mà sớm muộn cũng “rước họa vào thân”. Vì thế, ngay sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn phân biệt giá sạch và giá ngâm hóa chất đơn giản nhất.

Phân biệt nhờ hình dạng giá đỗ

Giá đậu ngâm hóa chất thường có thân rất mập, to tròn, đều đặn đẹp mắt, nhưng rất giòn và dễ bị đứt gãy. Trong khi giá đỗ sạch thì có hình dạng “gầy” hơn, không bắt mắt bằng nhưng thân cây giá cứng hơn, khó đứt gãy.

Chiều dài giá đỗ

Chiều dài, kích thước của rau giá ngâm hóa chất thường khá dài trong khi giá sạch chỉ có chiều dài bằng khoảng 1 nửa giá ngâm hóa chất.

Rễ giá đỗ

Giá sạch thường có rất nhiều rễ vì phải hút nhiều nước, còn giá ngâm hóa chất thì ngược lại, ít rễ và rễ thường rất ngắn hoặc không có rễ vì chưa kịp mọc.

Lá, mầm giá đỗ

Thông thường, giá sạch thường có 2 hạt mầm to và lá non màu xanh hoặc vàng. Còn giá ngâm hóa chất thường không có lá hoặc có 2 hạt ngậm chặt với nhau.

Màu sắc giá đỗ

Giá ngâm hóa chất thường có màu trắng sứ rất đẹp mắt, còn giá sạch lại có màu trắng sữa hoặc nhạt hơn.

Phân biệt bằng mùi vị giá đỗ

Khi chưa sơ chế, giá ngâm hóa chất không có mùi vị gì, còn giá sạch thường có vị khé khé.

Sau khi đã chế biến, giá sạch có vị rất ngọt hoặc có vị hơi đắng (khi đã già) còn giá ngâm hóa chất có vị rất nhạt, khi xào còn ra nhiều nước.

Phân biệt khi bảo quản

Giá sạch khi bảo quản ngoài không khí rất nhanh bị héo, khô lai hoặc thâm. Còn giá ngâm hóa chất thì tươi lâu hơn, nhiệt độ, nắng nóng vẫn chịu được.

Tự làm giá đỗ tại nhà 

Giá đỗ là thực phẩm rất bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe, nhưng điều đó chỉ đúng khi giá bạn ăn là sạch, không ngâm tưới hóa chất. Vì thế, chúng ta tốt nhất nên tự làm giá tại nhà, đây là cách an toàn nhất giúp bạn có một món ăn ngon bổ dưỡng, lại vô cùng tiết kiệm.

Bạn có thể trồng giá bằng nhiều cách như trồng bằng rổ, bằng chậu đất, bằng chai nhựa….

Nguyên liệu

Lưu ý khi sử dụng giá đỗ

Tuy giá đỗ rất bổ, nhưng cần rửa kỹ giá đỗ trước khi sử dụng. Tốt nhất là ngâm với bột rửa thực phẩm sạch Umikai để có những món ăn ngon và an toàn thực phẩm.

Các chuyên gia khuyên mọi người không nên ăn trên 550gr giá sống mỗi ngày, do có thể có cả chất độc trong giá sống .

Hy vọng với bài viết này, Thực Phẩm Diệu Kỹ đã giúp bạn hiểu rõ hơn về giá đỗ và có thể đưa ra sự lựa chọn an toàn nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình.

HÃY LIÊN HỆ NGAY ĐỂ ĐẶT HÀNG NHÉ !!!